Olga Kisseleva. Artysta jako badacz: nowe procesy i materiały w sztuce współczesnej

Abstrakt

Pojawiająca się nowa materia projektowana w nowoczesnych laboratoriach jest w sposób sprytny skuteczna: naukowcy reprodukują rozwiązania, które były przez pokolenia optymalizowane przez żywą materię, albo tworzą w skali nieskończenie małej w celu osiągnięcia niewyobrażalnych dotychczas właściwości. Podczas gdy sztuka niematerialna rozwijała się od wieku XX, owa nowa materialność w sztuce nowoczesnej stanowi odnowę sposobu podejścia do starożytnego hilemorficznego złożenia materii i formy. Artysta nie rzeźbi formy zewnętrznej ale wewnętrzne podstruktury materii, nie zajmuje się obiektem ale jego właściwościami. Pamiętając o jej uczestnictwie w świecie idei, materia objawia się w sposób namacalny i nienamacalny jednocześnie, jako materia i szara materia. Materiał, „który ma wagę, który ma serce”, jak to powiedział Gaston Bachelard, i którego dotyk – od poetyckiego muśnięcia po ogarniającą dotkliwość, od miłosnego uścisku po niszczycielskie ściśnięcie – może nas głęboko poruszyć.

Substancja performująca, jako że jest zarazem efektywna i aktywna oraz posiada intensywną obecność i możliwość powodowania by rzeczywistość wydała nam się obca, wywołuje bardzo bogate odczucia estetyczne. Staje się reagująca, tak by przyjąć interaktywne prace innego rodzaju, za pomocą których wchodzimy w relacje bezpośrednio przy użyciu języka materii, pomijając cyfrowość. Jest to materia, która wymaga namysłu, jako że wszystkie nasze myśli są pierwotnie cielesne. Na przykład namysł nad ograniczeniami materii, stanowić mógłby początek procesu ku sztucznemu życiu.

Olga Kisseleva (FR), artystka, profesorka, założycielka Art&Science Institute na paryskiej Sorbonie, urodzona w 1965 r. w  Sankt Petersburgu. W 1988 roku ukończyła Wyższą Szkołę Sztuki Przemysłowej im. Wiery Muchiny, a następnie kontynuowała studia doktoranckie w Muzeum Ermitażu, studiując jednocześnie fizykę na Leningradzkim Uniwersytecie Państwowym. Na początku na 90. ubiegłego wieku studiowała na Uniwersytecie Kalifornijskim oraz Columbia University w Nowym Jorku, koncentrując swe zainteresowania na wideo i multimediach i broniąc pracę doktorską na temat sztuki wideo i komputerowej. Po uzyskaniu stypendium Fullbrighta w 2000 roku, przystąpiła do grona twórców w USA pracujących na rozwojem technologii cyfrowych.

W 1998 r. we Francji i szeregu innych krajów ukazała się książka autorstwa Kisselevej, a autorka została zaproszona na Sorbonę jako wykładowca. Od 2007 roku, piastuje stanowisko Szefa Wydziały Sztuki i Nauki na tym uniwersytecie, jest też członkinią Wysokiego Komitetu Naukowego tejże uczelni. Kisseleva jest także redaktorką Plastic Art& Science Magazine w Editions de la Sorbonne.

Olga Kisseleva pracuje głównie w obszarze instalacji, nauki i sztuki mediów. W swych działaniach korzysta z różnych mediów, w tym wideo, zanurzonej rzeczywistości wirtualnej, Internetu, technologii bezprzewodowej, performance, artystycznych instalacji wieloformatowych i interaktywnych wystaw. Zrealizowała szereg projektów kuratorskich i artystycznych, w tym w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Paryżu, W Rosyjskim Muzeum Państwowym  w Sankt Petersburgu, KIASMA w Helsinkach, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia w Madrycie, Fondation Cartier sztuki współczesnej w Paryżu, Centrum Pompidou w Paryżu,  Muzeum Guggenheima w Bilbao, nowojorskiej MOMA czy Narodowym Centrum Sztuki Współczesnej w Moskwie.